In januari 2024 hadden meer dan 2.6 miljoen woningen in Nederland zonnepanelen op het dak, ofte wel 1 op de 3 woonhuizen hebben zonnepanelen. Bij het segment van koophuizen is het aantal naar verhouding nog groter. De helft van alle huiseigenaren heeft gekozen voor de aanschaf en installatie van zonnepanelen. Ons land heeft daarmee heeft het meeste aantal zonnepanelen per inwoner ter wereld. Zo levert Nederland het grootste aandeel zonne-energie in de totale elektriciteitsproductie van Europa. Van deze elektriciteitsproductie is ruim 14% afkomstig van zonnepanelen en zonparken. Na Nederland volgen Griekenland en Hongarije op de tweede en derde plaats.
Als u zonnepanelen wilt kopen is het belangrijk dat uw dak sterk genoeg is om het gewicht van een installatie te dragen. Hoe zwaar het systeem is, is afhankelijk van verschillende factoren.
- Het zonnepaneel: Ons meest geleverde JA Solar 445 Wattpiek paneel weegt 21,5 kilogram en heeft een formaat van 1,77 x 1,13 meter = 2,00 m2. Dat is omgerekend 11 kilogram per m2.
- Het installatiemateriaal: de onderconstructie, kabelgoot en bekabeling.
- Eventuele ballast, ter verzwaring op platte daken. Vanaf 20 kilogram per m2.
Om het gewicht van een zonnepaneleninstallatie te kunnen dragen, moet uw dakconstructie sterk genoeg zijn. Bij de meeste daken is dat het geval. De leeftijd van het dak is vaak doorslaggevend: hele oude daken (> 40 jaar) hebben soms te weinig draagkracht. In dat geval is het verstandig de constructie te versterken, of de zonnepanelen kunnen verder uit elkaar worden geplaatst. We voeren altijd een dak inspectie uit als er twijfels over het dak bestaan.
Zonnepanelen en wind
Op een schuin pannendak schroeft de installateur de panelen vast op de montagerails. Om te voorkomen dat de zonnepanelen teveel wind vangen, houden de monteurs een marge aan tot de dakrand. Zonnepanelen mogen nooit uitsteken. Bij windgevoelige randen monteren we extra dakhaken, zodat het zonnepaneel goed vast zit.
Een zonnepaneleninstallatie op een plat dak is een stuk gevoeliger voor wind. Hoe hoger het dak is, hoe meer windbelasting er is. Ook het windgebied is belangrijk: aan de kust waait het meer dan in het binnenland.
Hoeveel ballast is er nodig?
Om te zorgen dat een zonnepaneleninstallatie op een plat dak niet wegwaait, wordt het verzwaard met tegels of betonblokken. De hoeveelheid ballast is afhankelijk van:
- Het windgebied
- De hellingshoek van het systeem
- De hoogte van het dak
- Het montagesysteem
- Het beschikbare dakoppervlak
Gemiddeld is er minstens 20 kilo ballast per vierkante meter nodig. Bij het ontwerp van de installatie berekent uw installateur het exacte gewicht ballast.
De hellingshoek van zonnepanelen is een belangrijke factor bij het berekenen van de opbrengst van een installatie. Op een plat dak is het mogelijk om de panelen onder de ideale hellingshoek te leggen. Deze is afhankelijk van de windrichting van de installatie.
Een maximale opbrengst halen
Een zonnepaneel presteert het beste als zonlicht loodrecht op het paneel valt. Dat is lastig om te realiseren, want de zon staat in de zomer heel hoog en in de winter juist laag. Daarnaast komt de zon ’s ochtends op in het oosten en gaat weer onder in het westen. De hellingshoek van de panelen is daardoor een veel invloed in de prestaties van een zonnepaneleninstallatie.
De invloed van de hellingshoek
Hieronder ziet u een instralingsschrijf, met daarop alle windrichtingen en mogelijke hellingshoeken. De ideale hellingshoek met een dak op het zuiden is 35 graden (=100% rendement). Bij een andere windrichting geeft een lagere hoek betere prestaties: volledig op het westen of oosten is 13 graden aan te raden.
De hellingshoek berekenen
Op een schuin dak worden de panelen tegen het dakvlak geïnstalleerd en is de hellingshoek afhankelijk van het dak. Als u een plat dak heeft, zijn er verschillende mogelijkheden en varieert de hoek tussen de 10 en 30 graden. Hoe meer de panelen naar het oosten of westen geplaatst worden, hoe kleiner de geadviseerde montagehoek is.
Oost-west opstelling
Een alternatief voor een opstelling op het zuiden is de oost-west variant. Deze opstelling voor een betere spreiding van de opwekking van zonnestroom over de dag, want de pieken liggen in de ochtend en avond. Dat sluit vaak beter aan bij het stroomverbruik in een huishouden, oftewel er kan meer stroom direct verbruikt worden.
Bij een oost/west montage van zonnepanelen op een plat dak wordt een kleinere montagehoek toegepast van 10 tot 13 graden. Op deze manier krijgen de zonnepanelen meer zonuren dan bij een grotere hoek. In plaats van een hoge piekopbrengst in de middag, geeft een Oost- West systeem een lagere, maar bredere opbrengstgrafiek zien (oranje lijn).
Het verschil in de totale opbrengst blijft redelijk beperkt. Een Oost- West opstelling van zonnepanelen levert 0,8 kWh/ Wp per jaar op en een Zuid opstelling 0,9 kWh/ Wp per jaar. U levert 10% opbrengst per Wp in. Toch heeft deze opstelling ook verschillende voordelen:
- Gemiddeld 30 tot 40% meer opbrengst uit het beschikbare dakoppervlak, want de kleinere hoek zorgt voor minder schaduw. Zonnepanelen kunnen dichter op elkaar geplaatst worden.
- De opwekking van stroom wordt beter verspreid over de dag. Juist in de ochtend en avond verbruikt een huishouden gemiddeld de meeste stroom: er kan meer stroom direct verbruikt worden.
Ballast
U leest vast wel eens over zonnepanelen die bij storm van het dak waaien.
Platte daken zijn vaak zeer geschikt voor zonnepanelen. Maar bij het plaatsen van zonnepanelen op een plat dak, moet men rekening houden met een paar factoren.
Hoeveelheid ballast
Zonnepanelen op platte daken verzwaren installateurs met tegels of betonblokken. Afhankelijk van het aantal rijen en de hoogte wordt het gewicht bepaald. Bij de systemen die wij verkopen wordt de ballast netjes afgewerkt. Zodoende wordt het een mooi strak geheel.
Windgebied
Ook het windgebied waar uw woning in staat is een factor. Provincies aan de kust of vrijstaande woningen vangen meer wind. Door gebruik te maken van windkaarten kan exact worden bepaald hoeveel ballast er nodig is.
Hellingshoek van het systeem
De derde factor is de hellingshoek van het systeem. De systemen die wij plaatsen worden onder een hoek van 10 of 15 graden geplaatst. Dit heeft twee voordelen. Op de eerste plaats is er minder ballast nodig bij deze hellingshoeken. Ten tweede kunnen er meer panelen geplaatst worden. Bij hogere hellingshoeken wordt de onderlinge afstand tussen de panelen groter. Anders werpen de panelen onderling schaduw over elkaar.
Hoogte van het dak
Hoge bomen vangen veel wind, luidt het het gezegde. Dit geldt ook voor zonnepanelen op platte daken. Hoe hoger het dak ligt des te meer afstand tot de dakrand. Daarbij zal ook de ballast toenemen bij hoge daken.
Constructie
Wanneer er zich schadegevallen voordoen, kunnen te zwakke draagstructuren van zonnepanelen de oorzaak zijn. Een reden hiervan kan zijn dat het om platte daken gaat, waar te weinig ballast is gebruikt om het te verstevigen. Tevens moet men rekening houden met de hoogte van de dakconstructie. Bij een hoog dak, is ook een hogere ballast nodig. Vooral als u ook nog eens in de buurt van de kust woont.
Beperkingen
Wanneer uw dak beperkingen heeft, valt het te overwegen om uw zonnepanelen in een kleinere hellingshoek te leggen. Want hoe schuiner de panelen staan, hoe meer deze schaduw werpen op een ander paneel. De ideale hellingshoek is 36°, maar in dit geval kan u deze in een hellingshoek van 15° laten plaatsen. Op een plat dak ligt de hellingshoek standaard onder de 13 graden.
Dak beschikking
Op platte daken is veel meer ruimte nodig om panelen te plaatsen. Hoe meer zonnepanelen, hoe zwaarder de installatie wordt. Daarom is het belangrijk dat uw dak in goede staat verkeerd. Als het dak niet genoeg draagkracht heeft, kunnen er scheurtjes ontstaan. Dit vergroot de kans op lekkages.
Wij kijken dan ook graag met u samen naar de beste mogelijkheden voor uw dak!
Zonnepanelen zijn een investering om jarenlang duurzame stroom op te wekken. De gemiddelde levensduur van zonnepanelen is 25 jaar. Hoe lang uw zonnepanelen mee gaan is niet alleen afhankelijk van de kwaliteit, ook onderhoud speelt een rol.
Kwaliteit zorgt voor een maximale levensduur
Bij de aankoop van zonnepanelen heeft u keuze uit verschillende modellen. Hoe weet u dat u een betrouwbaar product koopt? Als u een zonnepaneel met 10 jaar garantie koopt, wilt u natuurlijk wel dat de producent tegen die tijd nog bestaat. Om onderscheid te maken tussen fabrikanten heeft Bloomberg New Energy Finance een verdeling gemaakt.
In deze classificatie worden fabrikanten van zonnepanelen ingedeeld in segmenten, ook wel tiers. Tier 1 is de hoogste categorie, tier 3 is de laagste. De indeling is gebaseerd op onder andere:
- Heeft de fabrikant het gehele productieproces in eigen handen?
- Investeert het bedrijf in Research & Development?
- Is het productieproces volledig geautomatiseerd?
- Hoe lang produceert het bedrijf al zonnepanelen?
De producent van de zonnepanelen die we aanbieden; JA Solar, valt in het hoogste segment (tier 1). Ze investeert in R&D, de productie is in eigen beheer, het proces is volledig geautomatiseerd en ze produceert al minimaal 5 jaar zonnepanelen.
Langere levensduur door onderhoud
In een zonnepaneel zitten geen bewegende delen. Is jouw zonnepanelensysteem eenmaal goed geïnstalleerd dan gebeurt er weinig mee. Derhalve zijn zonnepanelen zijn onderhoudsarm: door de zelfreinigende bovenlaag en de schuine hoek spoelt regenwater het meeste vuil eraf. Toch kan er hardnekkig vuil, zoals vogelpoep, op de panelen achterblijven. We raden dan ook aan om de panelen 1x per 5 jaar schoon te laten maken. Omdat de installatie vaak niet goed te bereiken is, raden aan dit door een professioneel bedrijf te laten doen.
Gaat u de zonnepanelen schoonmaken? Doe dit dan vlak vóór het zonnige seizoen, zo rond de maand maart. Dan zijn ze op tijd schoon om de beste dagen mee te pikken. Zonnepanelen presteren namelijk het beste in de lente: dan schijnt de zon veel maar het is nog niet zo warm. U kunt ook een professioneel bedrijf inschakelen om de zonnepanelen te reinigen. Het schoonmaken van een installatie met 10 panelen kost rond de 80 euro.
Uitgebreide garanties bij zonnepanelen
Na installatie van een zonnepanelensysteem ontvangt u diverse garanties op verschillende onderdelen:
- Productgarantie: als een zonnepaneel binnen de garantietermijn defect raakt, komt een paneel in aanmerking voor vervanging. Hiervoor kunt u terecht bij uw installateur.
- Vermogensgarantie: de leverancier garandeert dat een paneel na 25 jaar nog een bepaald percentage van het oorspronkelijke vermogen levert.
- Ook op de Hoymiles omvormer ontvangt u een productgarantie. Bij een defect binnen de garantietermijn wordt het onderdeel vervangen.
- Installatiegarantie: bij SCH ZON COMFORT krijgt u 15 jaar garantie op de installatie.
Het vermogen van zonnepanelen wordt uitgedrukt in Wattpiek (Wp). Dit is de hoeveelheid energie dat een zonnepaneel levert. Hoeveel wattpiek heeft u nodig op uw dak? Lees meer over de verschillen tussen zonnepanelen en welke optie geschikt is voor uw dak.
Het optimale vermogen
Als u een zonnepaneel met een vermogen van 435 Wattpiek koopt, levert het paneel onder ideale omstandigheden 435 kWh aan zonnestroom per jaar op. Dit wordt ook wel het piekvermogen genoemd: het is de maximale capaciteit van een paneel.
In Nederland komen deze ideale omstandigheden niet voor, waardoor de zonnepanelen op uw dak minder opwekken dan het piekvermogen. De uiteindelijke opbrengst is afhankelijk van onder andere:
- De hoeveelheid zoninstraling
- De hellingshoek van de panelen
- De windrichting van het dak
Gemiddelde opbrengst per Wattpiek
Een zonnepaneelsysteem levert in Nederland het meeste op als de panelen op het zuiden en onder een hoek van 35 graden liggen. Op veel huizen is dit niet haalbaar. Om de gemiddelde opbrengst per Wattpiek te berekenen wordt daarom een factor 0,88 gebruikt, oftewel 1 Wattpiek levert gemiddeld 0,88 kWh per jaar op. Kiest u voor een paneel van 433 Wattpiek? Dan is de verwachte opbrengst 383 kWh.
Zonnepanelen richting
In de wereld van zonnepanelen komt u al snel termen tegen als landscape en portrait plaatsing. Als de zonnepanelen met de lange kant onder liggen dan noemen we dat landscape plaatsing. Portait plaatsing betekent staand.
Bij portrait plaatsing van de zonnepanelen op het pannendak worden de montagerails horizontaal geplaatst. Bij landscape montage worden de rails meestal verticaal geplaatst, maar horizontaal kan ook. In het laatste geval betaalt u alleen een meerprijs, omdat de rails dan langer moet zijn.
Om de zonnepanelen op een esthetisch verantwoorde manier te plaatsen raden we aan de zonnepanelen altijd allemaal in dezelfde richting te plaatsen.
Vermogensgarantie bij zonnepanelen
Een zonnepaneel krijgt heel wat te verduren als het eenmaal op een dak ligt: regen, zon en misschien wel hagel. Daardoor presteert een installatie elk jaar iets minder. De leverancier geeft een vermogensgarantie op elk product: de fabrikant garandeert dat een paneel na 25 jaar nog een bepaald percentage van het originele vermogen levert. Vaak is dat 80 tot 85%. Bij ons JA Solar paneel krijgt u zelfs een vermogensgarantie van wel 92%.
Vermogenstolerantie van een paneel
De fabrikant vermeldt bij elk type zonnepaneel de vermogenstolerantie. Een paneel is opgebouwd uit zonnecellen, die onderling iets kunnen verschillen. Ze kunnen een positieve of negatieve vermogenstolerantie hebben, wat betekent dat de zonnecel een kleine afwijking kan hebben ten opzichte van het vermelde vermogen. Wij werken alleen met panelen met een positieve vermogenstolerantie: zo heeft ons JA Solar 435 wattpiek glas/glas zonnepaneel heeft een vermogenstolerantie van 0~+5 Watt, oftewel het levert meer vermogen dan vermeldt.
Bij een serie geschakeld systeem zijn alle zonnepanelen als een serie aan elkaar geschakeld. Hierdoor is de installatie zo sterk als het zwakste paneel. Geeft één paneel minder opbrengst dan is dit van invloed op de gehele installatie.
Bij een parallel geschakeld systeem wordt elk paneel individueel geregeld. Als één paneel minder opbrengst geeft, heeft dit geen invloed op de rest van het systeem.
Keuze tussen serie of parallel geschakelde zonnepanelen
Een zonnepanelensysteem kan op twee manieren geïnstalleerd worden. Voordat we een offerte uitbrengen analyseren we met specialistische software naar het dak. Als er geen obstakels aanwezig zijn en er geen kans op schaduw is, zou het een optie zijn om de zonnepanelen serie geschakeld aan te sluiten. Toch geven wij de voorkeur aan een parallel geschakeld systeem.
Is er kans op schaduw of varieert de hellingshoek van de zonnepanelen? In dat geval adviseren zeker een parallel geschakeld zonnepanelensysteem. De monteur installeert aan elk zonnepaneel zogenaamde micro-omvormers, waardoor een paneel dat minder presteert geen invloed heeft op de opbrengst van de overige zonnepanelen. Andere voordelen zijn dat het een zeer veilige methode is: geen hoge spanning op uw dak & geen kans op een vlamboog, eenvoudig later uit te breiden (panelen – batterij) en geen grote (zoemende) omvormer in uw woning
Zonnepanelen op een dakkapel
Dakkapellen komen in Nederland veel voor. Ze nemen een deel van het dak in beslag, dus bij het ontwerpen van een zonnepaneleninstallatie houden we er rekening mee. Vaak is het dakoppervlak groot genoeg en hoeven er geen zonnepanelen op de dakkapel zelf geplaatst te worden. De verhoging van een dakkapel zorgt soms wel voor schaduwvorming op het omringende dak. Dit kan invloed hebben op de prestatie van omliggende zonnepanelen, daarom houden we vaak een vaste marge rondom het dakkapel aan.
Schaduwvorming op het dak
Alle objecten op een dak, zoals een dakraam, schoorsteen of dakkapel, kunnen voor schaduw zorgen. Als er genoeg ruimte op het dak aanwezig is, installeren we de zonnepanelen zodat er geen schaduw op valt. De zonnepanelen presteren dan allemaal even goed, waardoor alles ‘in een serie’ aangesloten kan worden met een zogenaamde string- of seriële omvormer. Dit is de meeste voordelige oplossing.
Als er schaduw valt op één paneel, vermindert met een serie-geschakeld systeem de prestatie van de hele installatie. Daarom installeren we bij schaduw de zonnepanelen parallel, oftewel elk paneel krijgt een eigen regelaar (omvormer). Mocht een dakkapel schaduw veroorzaken, dan blijft het merendeel van de zonnepanelen optimaal presteren. Alleen de panelen waar schaduw op valt wekken op dat moment minder zonnestroom op.
Zonnepanelen op een dakkapel
Of er zonnepanelen op uw dakkapel gelegd kunnen worden is afhankelijk van twee factoren: de constructie en de hellingshoek. Een dakkapel is meestal later op het dak gezet en de constructie is niet zo robuust als het overige dak. Zonnepanelen hebben een stabiele ondergrond nodig, waarbij de constructie het gewicht kan dragen.
Als de bovenzijde van de dakkapel schuin afloopt, installeren we de zonnepanelen in dezelfde hoek als op het overige dak. Vaak heeft een dakkapel een plat dak, waardoor er een andere constructie nodig is. Het voordeel van een plat dak is dat de hellingshoek bepaald kan worden. Nadeel van een plat dak is dat er een marge van 0,5 tot 1 meter tot de rand nodig is, anders kan er teveel wind onder zonnepanelen komen. Ook moet de draagconstructie onder de panelen verzwaard worden om deze op de plaats te houden.
Samenvattend zijn zonnepanelen prima te installeren als u een dakkapel heeft.
Zonnepanelen afmetingen
Hoeveel zonnepanelen passen er op uw dak? Dat is belangrijk om te weten, omdat u dan het vermogen van de zonnepaneleninstallatie kunt berekenen. Op deze pagina leest u meer over de afmeting van zonnepanelen:
- Voor particuliere installaties varieren de afmetingen van zonnepanelen.
- Prestatie en esthetiek zijn belangrijker dan formaat.
- De hoeveelheid zonnepanelen die u nodig heeft, is afhankelijk van uw energieverbruik.
- Wij kunnen uw dak opmeten op basis van recente luchtfoto’s en speciale software.
Formaat van zonnepanelen
De afmeting van een traditioneel zonnepaneel voor particuliere installaties is gemiddeld 1,80m bij 1,20m. Zonnepanelen worden steeds groter, doordat de zonnecellen in een paneel in omvang toenemen. Dat zorgt voor zonnepanelen met meer vermogen, maar kan ook betekenen dat er minder zonnepanelen op een dak passen. Wij bieden zonnepanelen met verschillende formaten aan.
Invloed afmetingen op de installatie
Bij het ontwerp van een zonnepanelen-installatie wordt er rekening gehouden met de afmetingen van een paneel. Als er met een kleiner zonnepaneel een extra rij geïnstalleerd kan worden levert dat vaak meer op. Voorwaarde is dat zonnepanelen niet uitsteken:
- Op een plat dak wordt er altijd 0,5 tot 1 meter afstand bewaard tot de dakrand, omdat aan de randen hardere wind waait.
- Op een schuin dak worden er zowel aan de boven- als onderkant 1 à 2 pannenrijen vrijgehouden. Bij de nok moet ruimte overblijven om de bovenste montagerail te installeren. Aan de onderkant is er vrije strook nodig zodat regen en sneeuw naar de dakgoot afgevoerd kan worden.
Twijfelt u aan de prestaties van uw zonnepanelen? Verschillende factoren hebben invloed op de opbrengst van een installatie.
Storingen
Er is sprake van een storing als de omvormer een storingsmelding geeft. Als een zonnepaneel uitvalt zal de complete string uitvallen of er is één paneel dat aanzienlijk minder oplevert. Heeft u een storing? Laat het ons weten!
Als er geen sprake is van een storing, werkt de installatie doorgaans goed. Op deze pagina behandelen we de factoren die invloed kunnen hebben op de prestaties van uw zonnepanelen.
Wattpiek vermogen wordt niet gehaald
Op warme zomerdagen krijgen we soms de opmerking dat het Wattpiek vermogen niet gehaald wordt. Dit is een gebruikelijk verschijnsel bij alle zonnepanelen. Onderstaand leggen we uit wat de oorzaak is.
Betekenis Wp Wattpiek
Wp is de afkorting van Wattpiek. Dit is het nominaal vermogen: het vermogen dat wordt geleverd onder bepaalde condities (25° Celsius en een specifieke zoninstraling). Het Wattpiek vermogen van uw installatie zegt iets over het vermogen dat de zonnepanelen leveren onder ideale omstandigheden.
De praktijk
In de praktijk moet u er rekening mee houden dat u het maximale Wattpiek vermogen niet zult halen met uw zonnepanelen. De twee belangrijkste oorzaken zijn de zoninstraling en temperatuur in Nederland. De combinatie van deze twee factoren bepalen hoeveel vermogen u uit uw zonnepanelen kunt halen.
Ideale omstandigheden, maximale opbrengst!
Als de instraling hoog is en de temperatuur van de zonnepanelen laag, dan zijn de omstandigheden ideaal. Denk aan een zonnige lente- of najaarsdag, met een lage buitentemperatuur van 10 graden en een frisse wind. De instraling is goed en de zonnepanelen worden optimaal gekoeld.
Omvormer te klein?
In het voor- en najaar zal u merken dat uw systeem regelmatig op het maximale vermogen van de omvormer gaat draaien. De omvormer kan het vermogen van de zonnepanelen ook regelmatig begrenzen. Het is gebruikelijk dat de omvormer iets kleiner gekozen wordt om over het gehele jaar de hoogste opbrengst te behalen. Dat de opbrengst op een relatief klein aantal dagen wordt begrensd, wordt ruimschoots gecompenseerd met de betere opbrengst op de minder ideale dagen.
Warme zomerdagen, 10-20% vermogensverlies!
De temperatuur van het zonnepaneel zelf speelt een belangrijke rol bij het vermogen dat geleverd kan worden. Dit heeft te maken met de betere elektrische geleiding in de zonnecellen bij lage temperaturen. Hierdoor kan het zijn dat op een zonnige dag in oktober, met een temperatuur van 10°C de opbrengst hoger is dan in de zomer bij 35°C.
In de technische specificaties van uw zonnepanelen is bij “Thermische eigenschappen” de waarde “Temperatuurcoëfficiënt van Pmax” terug te vinden. Bij een JA Solar 365 Wp monokristallijn zonnepaneel is deze bijvoorbeeld -0,35% per graden Celsius. Deze waarde ligt bij de meeste zonnepanelen overigens redelijk gelijk, rond de -0,5% per graden Celsius.
Rekenvoorbeeld
Het zonnepaneel verliest per graden Celsius boven de 25 graden Celsius 0,35% vermogen. Op een warme zomerdag worden zonnepanelen al snel 50 tot 65 graden Celsius. U verliest 10 tot 15% van het Wattpiek vermogen. Een installatie van 3000 Wp levert nog 2600 Wp op. Waarschijnlijk is de opbrengst in werkelijkheid nog iets lager in verband met de kabelverliezen.
Opbrengst in kWh
Wat uiteindelijk telt is de opbrengst per maand en per jaar in kWh. Het vermogen van een systeem is een momentopname en zegt niets over de jaaropbrengst.
In Nederland wordt voor een dak op het zuiden altijd gerekend met een opbrengst van 0,9 kWh per Wp per jaar. Kijk daarom altijd naar de opbrengst in kWh en laat u niet van de wijs brengen door het vermogen dat de zonnepanelen op een warme zomerdag leveren.
Zonnepanelen legplan maken
Een zonnepanelen legplan is een tekening van uw dak met daarin de zonnepanelen getekend. Uw dak wordt op schaal getekend met alle obstakels, zoals pijpjes, dakramen of dakkapellen, erin. Vervolgens is het een kwestie van meten om te zien hoe het dak optimaal benut kan worden. Als wij een legplan maken proberen we de zonnepanelen op een esthetisch verantwoorde manier in te tekenen.
Bij het maken van uw zonnepanelen legplan maken wij gebruik van lucht- en straatfoto’s. Speciale software maakt het mogelijk om uw dak tot op de centimeter nauwkeurig te meten. Hierdoor kunnen wij uw dak op afstand inmeten en een betrouwbaar legplan maken. Onderstaand ziet u een voorbeeld van een legplan voor een schuin dak.
Plat of een schuin dak
Ook het soort dak heeft invloed op de mogelijkheden in het legplan. Als u een schuin dak heeft installeren we de zonnepanelen in dezelfde hoek. Een plat dak biedt meer mogelijkheden: zowel de hellingshoek van de zonnepanelen als de richting kan worden bepaald. De meeste installaties worden op het zuiden gelegd, tegenwoordig kan een oost/west opstelling ook interessant zijn.
Foto- impressie legplan zonnepanelen
Het is soms wenselijk dat u een beter beeld krijgt van hoe uw dak uit komt te zien met zonnepanelen erop. In de offerte die we opstellen, plaatsen wij de zonnepanelen op schaal in een foto van uw dak, zodat u hier een idee van krijgt hoe het er straks in de praktijk uit komt te zien.
Zonnepanelen aansluiten in de meterkast
Met zonnepanelen wekt u uw eigen stroom op. Een deel van de zonnestroom verbruikt u direct, bijvoorbeeld door elektrische apparaten die op dat moment aanstaan. De overige stroom levert u via de meterkast terug aan het elektriciteitsnet, u bent dus eigenlijk energieleverancier geworden.
Alle zonnepanelen worden (indien voor een seriële omvormer gekozen) met een kabel aangesloten op de omvormer. De beste plaats voor de omvormer bepalen wij in overleg met u op de dag van de montage. Vaak is dit de zolder of de garage. Deze omvormer zet de gelijkstroom van de zonnepanelen om in bruikbare wisselstroom. Vervolgens leggen we een kabel tussen de omvormer en de meterkast, zodat alle elektrische apparaten de zonnestroom kunnen gebruiken.
De kabel sluiten we aan op een vrije groep in de meterkast. In de groepenkast sluiten we de omvormer aan op een eigen aardlekautomaat. Op deze manier is alles veilig aangesloten.
Waarom een vrije groep?
Er mogen geen verbruikers zitten tussen de omvormer en de meterkast. Hier zijn meerdere redenen voor.
Zo mag het NIET
Alle kabels in uw woning zijn standaard berekend op 16 Ampère (2,5 mm2). Als een wasmachine en een droger tussen de omvormer en de meterkast zijn aangesloten, kan er teveel stroom over de kabel gaan lopen. Hierdoor ontstaat brandgevaar.
In het geval van kortsluiting gaat alle beschikbare stroom naar het punt waar de kortsluiting plaatsvindt. Ook in deze situatie wordt de kabel te zwaar belast en kan zelfs smelten of vlam vatten.
Zo mag u wel zonnepanelen aansluiten
Via een groepenkast wordt de omvormer aangesloten op een vrije groep, zonder tussenkomst van verbruikers. Alle apparaten en kabels zijn op deze manier goed beveiligd tegen overbelasting. Het extra groepenkastje dat u in onderstaand overzicht ziet is niet nodig als u de omvormer rechtstreeks op uw groepenkast aansluit. Zolang er maar geen verbruikers tussen zitten.
PV-verdeler op een bestaande groep
Als u 4 tot 12 zonnepanelen laat installeren is het soms mogelijk om de aanwezige bekabeling of leidingen te gebruiken om de opgewekte zonnestroom van de omvormer naar de meterkast te transporteren. Een zogenaamde PV-verdeler splitst een bestaande groep in tweeën (meestal die van de wasmachine). Hierdoor kan de opgewekte zonnestroom via de aanwezige wasmachineaansluiting naar de meterkast lopen.
Een PV-verdeler biedt een oplossing als er geen extra leidingen beschikbaar zijn. Het voorkomt de aanleg van een kabel via de buitenmuur en de extra kosten die daarmee gepaard gaan. De capaciteit van een PV-verdeler is beperkt, er mag niet meer dan 3500 Watt op de verdeler staan. Daardoor is het alleen een optie bij kleinere zonnepalensystemen.
Capaciteit hoofdaansluiting en vrije groep
Bij de installatie van zonnepanelen is het belangrijk om naar de capaciteit van de hoofdaansluiting te kijken, zodat er geen overbelasting ontstaat. De meeste huishoudens hebben een 1-fase aansluiting. Dit betekent dat er in de meterkast via 1 kabel stroom binnenkomt. In nieuwbouwwoningen wordt tegenwoordig een 3-fase aansluiting gemaakt, oftewel er wordt over 3 verschillende kabels stroom geleverd. Deze huizen hebben dus een grotere stroomcapaciteit, wat invloed kan hebben op de hoeveelheid zonnepanelen die u kunt aansluiten.
De grootte van uw hoofdaansluiting vindt u terug op de jaarrekening van de energiemaatschappij. U kunt dit ook bij uw netbeheerder opvragen. Onderstaand vindt u een overzicht van de netbeheerders per regio.
Selectiviteit is een begrip dat vaak gebruikt wordt voor de verhouding tussen de hoofdzekering en de groepenkastzekering. Bij verbruik van stroom geldt dat de groepenkastzekering altijd 1,6x kleiner moet zijn dan de hoofdzekering. Dit is nodig om er zeker van te zijn dat de hoofdzekering niet omslaat en het hele huis zonder stroom komt te zitten. Als u namelijk binnen alle elektrische apparaten in huis tegelijkertijd aanzet, kan er in een keer zoveel stroomafname ontstaan dat de hoofdzekering omslaat.
Bij de levering van zonnestroom door een omvormer geldt dit niet. De omvormer is namelijk het enige apparaat in een groep en deze kan nooit meer stroom leveren dan het technische vermogen van het apparaat. De omvormer zelf voorkomt al overbelasting. De maximale stroomsterkte van de omvormer moet alleen lager zijn dan de gezekerde waarde van de vrije groep.
De omvormer en de hoofdaansluiting
Wat betekent dit voor het aantal zonnepanelen dat u kunt aansluiten? We bespreken de mogelijkheden per type hoofdaansluiting.
Hoofdaansluiting 1 x 25A
Gaat u niet meer dan 4500 Wp aan zonnepanelen aansluiten? Dan kunt u de omvormer altijd zonder problemen aansluiten op uw meterkast. Uw omvormer levert niet meer dan (4500/230V) = 19 Ampère. Deze omvormers kunt u altijd aansluiten, ongeacht de grootte van uw hoofdaansluiting. De hoofdaansluiting is namelijk altijd minimaal 1 x 25A. In de groepenkast plaatsen wij dan een aardlekautomaat van 20 Ampère.
- Omvormers tot 10A mag u op een vrije groep van 16A aansluiten.
- Omvormers tot 12A mag u op een vrije groep van 20A aansluiten.
- Omvormers tot 16A mag u op een vrije groep van 25A aansluiten.
Hoofdaansluiting 1 x 35A of 3 x 25A
Gaat u meer dan 4500 Wp aan zonnepanelen aansluiten, dan kan de omvormer meer dan 20 Ampère leveren. Afhankelijk van de grootte van uw hoofdaansluiting heeft u de keuze tussen een 1-fase of een 3-fase omvormer. Het vermogen van een omvormer mag namelijk wel over verschillende fases verdeeld worden.
Heeft u een 1-fase hoofdaansluiting, dan dient deze minimaal 1 x 35 Ampère te zijn, of vergroot te worden van 1 x 25 Ampère naar 1 x 35 Ampère. Het tarief voor de vergroting van uw hoofdaansluiting is te vinden op de website van uw netbeheerder. In de meeste gevallen kunt u kosteloos de hoofdaansluiting laten vergroten van 1 x 25 Ampère naar 1 x 35 Ampère. Daarna kunt u gebruik maken van een 1-fase omvormer.
Heeft u een 3-fase hoofdaansluiting, dan kunt u gebruik maken van een 3-fase omvormer. De stroom van de zonnepanelen wordt dan verdeeld over de 3 fasen. Het is niet aan te raden om meer dan 5000 Wp op 1 van de 3 fasen aan te sluiten. U kunt namelijk alleen de apparaten die op dezelfde fase zitten van zonnestroom voorzien. De overige stroom levert u dan terug aan het net, ondanks dat er in een andere fase een elektrisch apparaat stroom verbruikt. Dit is op lange termijn een ongewenste situatie, omdat de vergoeding voor teruglevering lager ligt.
Kortsluiting
Bij kortsluiting kan er in één keer een grote hoeveelheid stroom richting de meterkast gaan waardoor de hoofdzekering toch omslaat. In de volgende situatie is er een zeer kleine kans dat het voorkomt.
- Bijzondere situatie 1: 1 x 25A huisinstallatie + toepassing van 25A af te zekeren omvormer.
Oplossing: Wanneer er sprake is van een 1 x 25A hoofdzekering is het advies de hoofdzekering te verzwaren tot 1 x 35A. Mocht u er niet voor kiezen de hoofdzekering te verzwaren dan bestaat bij kortsluiting het risico dat de gehele elektrische installatie uitschakelt. - Bijzondere situatie 2: 3 x 25A huisinstallatie + toepassing van 25A af te zekeren omvormer.
Oplossing: Wanneer er sprake is van een 3 x 25A hoofdzekering is het advies de zonnepanelen op een eigen fase aan te sluiten. Bij kortsluiting vallen de overige verbruiksgroepen niet uit.
Omdat kortsluiting alleen kan ontstaan bij een defect aan de omvormer of beschadiging van de kabel en niet bij een overbelasting is er geen sprake van een gevaarlijke situatie. De stroomvoorziening kan (deels) afschakelen, maar er is geen sprake van gevaar, slechts van ongemak. De kans dat dit gebeurt is zeer klein.
Aardlekschakelaar
In de meterkast zit er standaard één aardlekschakelaar per 4 groepen. Het is niet aan te raden om de zonnepanelen op een van de vier groepen aan te sluiten. Als een ander apparaat kortsluiting veroorzaakt vallen alle vier de groepen uit, inclusief de zonnepanelen. Wij plaatsen dus altijd een aparte aardlekautomaat op de vrij groep van de omvormer/zonnepanelen.
Omvormer veilig installeren
De omvormer zet gelijkstroom om in bruikbare wisselstroom. Het apparaat moet voor de veiligheid spanningsvrij gemaakt kunnen worden aan zowel de kant met gelijkstroom (zonnepanelen) als aan de kant met wisselstroom (stroomnet). Onze omvormers worden standaard geleverd met een interne gelijkstroom schakelaar (lastscheider), deze kan op elk moment uitgeschakeld worden. De omvormer wordt aan de andere kant aangesloten op het stroomnet met een YMVK kabel. Naast de omvormer plaatsen wij een werkschakelaar om de wisselstroom uit te kunnen zetten.
Huishoudens verbruiken de meeste stroom in de ochtend en de avond, terwijl zonnepanelen in de middag de meeste zonnestroom opwekken. Een thuisaccu kan een ideale oplossing zijn om uw eigen zonnestroom op te slaan, zodat u dit later kunt gebruiken. Zo hoeft u geen stroom af te nemen van het net. Toch zijn er aantal factoren waardoor een thuisaccu momenteel financieel nog niet interessant is.
Het stroomnet als accu
Opgewekte zonnestroom die u niet direct verbruikt levert u automatisch terug aan het stroomnet. U krijgt daar een vergoeding voor. Met de salderingsregeling verrekent uw energieleverancier de zonnestroom met de door u afgenomen stroom. U ontvangt hier hetzelfde tarief voor. Als u meer zonnestroom opwekt dan u verbruikt, krijgt u over het overschot een terugleververgoeding. Deze vergoeding ligt echter lager dan het normale levertarief. Ook verschilt dit tarief per energieleverancier.
Thuisaccu of thuisbatterij
Dit maakt een accu of batterij interessant. De accu slaat alle ongebruikte stroom op, waardoor u ’s avonds en ’s nachts ‘gratis’ stroom hebt.
De prijsontwikkeling van stroom vormt een belangrijke factor bij de vraag of deze producten in de toekomst financieel interessant worden. Mocht het verschil tussen het lever- en teruglevertarief van elektriciteit groter worden, dan zijn thuisaccu’s of batterijen in combinatie met zonnepanelen sneller interessant.
Toekomst van de thuisaccu
Voorlopig is een thuisaccu voor particulieren nog niet rendabel, maar dat kan in de toekomst veranderen. Er wordt steeds meer zonne-energie opgewekt, waardoor er ’s middags flinke pieken op het stroomnet ontstaan. Accu’s kunnen een belangrijke rol spelen om dat te voorkomen.
Ook is de verwachting dat de prijzen van accu-opslag zal dalen, waardoor een thuisaccu steeds interessanter wordt. Bij Volta Solar zijn we al verschillende thuisbatterijen aan het testen, zodat we goed voorbereid zijn op de toekomst.
Het lokaal opwekken van stroom zal alleen verder gestimuleerd worden als het ook lokaal verbruikt kan worden. Dat betekent dat opslag in de wijk of per appartementen-complex ook opties zijn. Dit soort accusystemen gaan daar samen met elektrische auto’s een belangrijke rol bij spelen.
Bidirectioneel laden
Als u een elektrische auto rijdt, heeft u eigenlijk al een accu naast het huis staan. Het idee achter bidirectioneel laden is dat deze accu niet alleen oplaadt, maar ook stroom levert op het moment dat er geen goedkope of groene stroom beschikbaar is. Overdag laadt u de accu van de auto op met behulp van duurzame zonnestroom, waarna de auto ’s avonds juist stroom levert. Hier zijn wel bidirectionele laadpalen en accu’s voor nodig. De nieuwe Nissan Leaf E+ is al geschikt voor voor deze vorm van laden. De verwachting is dat bidirectioneel laden een steeds grotere rol gaat spelen in de energietransitie.
Een thuisaccu is voorlopig niet rendabel bij de aanschaf van zonnepanelen, omdat het stroomnet functioneert als uw opslagsysteem. Dat maakt zonnepanelen zelf niet minder interessant. Om de terugleverkosten te beperken kan een thuisaccu wel van toegevoegde waarde zijn. Dit is afhankelijk van de hoogte van de terugleverkosten en de aanschafkosten van een accu.